6 cze

NEXUM AT MACHINA – Wojciech Ulman

bioART

https://geniuszfotografii.pl/katalog/ulman-wojciech/

NEXUM AT MACHINA

Połączenie z maszyną, wizje niedalekiej przyszłości, kontakt w czasach algorytmów – oto główne wątki wystawy NEXUM AT MACHINA.

Kluczowym motywem projektu jest kooperacja człowieka z maszyną, również podczas procesu twórczego. Ulman doświadcza takiej współpracy na własnym przykładzie, próbując jednocześnie jak najbardziej oswoić wpływ maszyn na efekt końcowy dzieła. Rejestruje obraz aparatem i kamerą, edytuje go, przenosi na odbitki pod powiększalnikiem lub drukuje, powiela w procesie kserokopii, wprowadza świadomie zakłócenia zarówno analogowe jak i cyfrowe, używa sztucznej inteligencji niejako laboratoryjnie, wspólnie z nią współtworząc dzieło, unaoczniając pytanie o granice kreatywności oraz rolę technologii w sztuce.

Obok nowoczesnych rozwiązań cyfrowych, autor świadomie sięga też po klasyczne metody fotograficzne, nadając im współczesne konteksty, pozwalając na spotkanie przeszłości z przyszłością. Bada to medium z dystansu wieków, ale bogatszy o nowe rozwiązania technologiczne. Ulman pracuje z fotografią srebrową, ręcznie wywoływaną w ciemni. Posługuje się eksperymentalną metodą nakładania wywoływacza pędzlem na papier światłoczuły, co nawiązuje do estetyki dziewiętnastowiecznego piktorializmu. Użycie klasycznych metod uzyskiwania obrazu na światłoczułym materiale, powiązane z przedstawieniem aktualnych treści, nadaje fotografiom „retro-futurologiczny” charakter. Działanie to nie służy tylko względom estetycznym, powodowane jest również chęcią tworzenia unikalnych dzieł, wpływania na obraz w sposób bardziej manualny, skupiony na ludzkim geście, niejako w kontrze do mechanicznej produkcji niezliczonej ilości identycznych kopii, w czasach gdzie każdy posiadacz telefonu może być fotografem.

Projekt obejmuje przykłady kompozycji, w których zestawiane są elementy współczesnej cywilizacji z bytami organicznymi. Jednym z głównych wątków jest seria portretów współczesnych postaci, funkcjonujących w gąszczu internetowych algorytmów. Pracując nad tą serią, Wojciech Ulman bada zasady działania social mediów, jednoczenie próbując wyjść poza ten system i prowokując sytuacje autentycznego kontaktu. Stwarza pretekst do realnego spotkania podczas sesji zdjęciowej i rozmowy na żywo. Praca nad wystawą jest więc również okazją do refleksji nad kondycją współczesnych relacji międzyludzkich, zagrożonych przez zanik więzi na rzecz wirtualnej obecności. Portrety te nawiązują stylistyką do środowiska social mediów, w których zaciera się granica pomiędzy rzeczywistą istotą ludzką a komputerowym renderem. By wzmocnić to wrażenie, Ulman posługuje się neonowymi kolorami, namawia do futurystycznych stylizacji i rozmywa kontury podczas długiego czasu naświetlania, kreując istoty na podobieństwo duchów funkcjonujących w sieci internetowej.

W przedstawieniach poruszany jest temat rozwoju sztucznej inteligencji, robotyki czy transhumanizmu. Toposy te przywoływane były w dystopijnych narracjach literackich i kinie science-fiction, które autorowi prezentowanej wystawy są szczególnie bliskie. W dobie dynamicznych zmian technologicznych pojawiają się pytania o konsekwencje globalnych konfliktów i zagrożenia ze strony autonomicznych maszyn bojowych. Futurystyczne przewidywania stają się rzeczywistością, która równocześnie fascynuje i niepokoi.

W świecie, gdzie cyfrowe byty coraz ściślej zespalają się z organicznymi, rodzi się pytanie: czy to człowiek nadaje sens maszynie, czy może maszyna redefiniuje człowieka?

PRACE /wybór/

ROZMOWA VIDEO – WOJCIECH ULMAN

KLIP /promocyjny Galerii Pomost/

WERNISAŻ

To istotny głos w debacie nie tylko artystycznej, lecz także społecznej — o miejscu sztucznej inteligencji we współczesnej kulturze. Twórczość wyrastająca z analogowych korzeni fotografii zostaje tu skonfrontowana z możliwościami, jakie oferuje najnowsza technologia. Jak przeobraża się dzieło, gdy stapia się z algorytmami? Jak w tej nowej przestrzeni odnajduje się człowiek, który z jednej strony pozostaje podmiotem relacji, a z drugiej staje się przedmiotem opisu? Autor powstrzymuje się od jednoznacznych ocen, oddając je w ręce widza.

Obraz naszych czasów, wyłaniający się z tej wystawy, nie napawa optymizmem — skłania raczej do niepokojących refleksji i obaw. Przesycone technologią kadry nie tracą jednak z pola widzenia człowieka. Jest on integralną częścią tej rzeczywistości: kruchy wobec sił, które go otaczają i przenikają, ostatecznie przegrywający walkę z czasem. Ten wątek nadaje całej kolekcji głęboko humanistyczny wymiar.

Maryla Wosik

/foto Wojciech Ulman – dokumentacja/