12 gru

demidowski/zugaj TECHNOLOGIA NIE ZNOSI AMBICJI /vol 2/

Wystawa jest kolejną wersją ekspozycji, która debiutowała na przełomie 2022/2023 we wrocławskiej Galerii FOTO-GEN. Wtedy to powstał tekst kuratorski, autorstwa Pawła Bąkowskiego:

Magia, iluzja, technologia. Wielcy iluzjoniści i ich spektakularne triki są możliwe dzięki przemyślanym konstrukcjom, opierającym się w dużej mierze na zapadkach i zwierciadłach. Odwracają uwagę widza, igrają z czujnym okiem, zwodzą wizualne przyzwyczajenia, by trik był udany. W tego typu widowiskach wszyscy są aktorami i widzami jednocześnie. Wiedzą, że to iluzja, a jednak za każdym razem dają się zaskoczyć czymś nowym, zadając wciąż to samo pytanie: ,,Jak to jest możliwe?”.

Lucjan Demidowski przenosi grę z percepcją do kolejnego wymiaru, którym jest fotografia. Nie wystarcza mu jednorazowe działanie i zaburzenie porządku miejsca, odrealnienie go za pomocą ulubionego rekwizytu iluzjonistów, czyli lustra. Zdjęcia Demidowskiego stają się bowiem trwałymi obrazami iluzji i niewidzialnego – zwierciadła pojawiające się na nich „patrzą” na przeciwległy widok niedostrzegalny ani dla niego, ani dla obiektywu aparatu. Artysta tym samym konstruuje wizualne traktaty na temat natury obrazu fotograficznego oraz jego relacji względem rzeczywistości. Poza lustrami posługuje się też kamieniami i zmiennymi kątami widzenia. W niektórych pracach bardzo łatwo jest prześledzić przebieg ingerencji, inne są tak skomplikowane, że skłonni jesteśmy ją dostrzec, chociaż wcale nie została zastosowana.

Z kolei Piotr Zugaj w swoich realizacjach niejako odsłania kulisy prac Demidowskiego, a także podejmuje wysiłek ich odtworzenia, bazując na swojej pamięci. Poddaje je refleksji, tworząc własne obrazy, pośrednio lub bezpośrednio zaczerpnięte z fotografii starszego kolegi. Dla Zugaja przestrzeń iluzoryczna, przestrzeń zwierciadła i jego odbicia jest próbą zrozumienia metody pracy i sposobu obrazowania Demidowskiego. Czymś znacznie więcej niż tylko demaskatorstwem jego warsztatu – kolejną wariacją na temat rzeczywistości. Prezentowane na wystawie prace dwóch artystów przeglądają się w sobie, momentami gubi się i rozprasza kwestia ich autorstwa, liczy się obraz. Takie ujęcie relacji Demidowski / Zugaj wprowadza rozszczelnienie w układzie uczeń-mistrz, który staje się przestrzenią wzajemnych inspiracji.

Paweł Bąkowski

Lucjan Demidowski (1946) jest jednym z czołowych przedstawicieli nurtu konceptualnego w fotografii polskiej. Od 1971 roku członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Związany z lubelskim środowiskiem artystycznym, mieszka w Motyczu Leśnym.

Piotr Zugaj (1991) działający w Lublinie artysta i historyk sztuki. Absolwent Wydziału Fotografii na Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu oraz Historii Sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. Jego zainteresowania artystyczne oscylują wokół teorii obrazu i eksperymentu wewnątrz medium fotografii. Obraz traktuje jako ślad istotnego.